به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبرقم (قم‌نا) به نقل از خبرگزاری ایرنا، بهزاد لایقی روز چهارشنبه در همایش ملی راهبردهای تبیین پایداری اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار در دانشگاه قم، با اشاره به اینکه بیشتر کشورهای خاورمیانه به دلیل شرایط اقلیمی خاص خود با بحران گرد و غبار مواجه هستند، تأکید کرد که این پدیده تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت عمومی، کشاورزی، منابع آبی و اقتصاد دارد.

وی عوامل مؤثر در افزایش گرد و غبار را شامل اقلیم خشک و نیمه‌خشک، بیابان‌های وسیع، وزش بادهای شدید، خشکسالی، افزایش دما، سدسازی، انحراف مسیر رودخانه‌ها، چرای بی‌رویه دام و توسعه شهری بدون در نظر گرفتن ملاحظات محیط‌زیستی عنوان کرد.

خشکسالی ادامه دارد

معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی با اشاره به روند تغییرات اقلیمی هشدار داد: روند خشکسالی و تغییرات آب‌وهوایی در ایران و منطقه خاورمیانه دست کم تا ۵۰ سال آینده ادامه خواهد داشت.

وی تأکید کرد که این شرایط، شدت و فراوانی طوفان‌های گرد و غبار را در سال‌های آینده افزایش خواهد داد.

معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور از اجرای طرح‌های ملی و منطقه‌ای برای کاهش اثرات گرد و غبار خبر داد و با اشاره به اقدام های انجام‌شده در این حوزه اعلام کرد: در سال‌های اخیر، برنامه‌های متعددی برای پایش و کاهش گرد و غبار در کشور اجرا شده است.

لایقی، توسعه همکاری‌های ملی و منطقه‌ای، راه‌اندازی سامانه پایش و پیش‌بینی گرد و غبار، ایجاد مرکز مطالعات هوا و اقلیم کشور در قم و تأسیس مرکز ملی گرد و خاک در خوزستان را از مهم‌ترین این اقدام ها برشمرد.

به گفته معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی، مرکز ملی گرد و خاک خوزستان به‌عنوان یکی از نقاط بحرانی کشور، نقش مهمی در پایش و ارائه راهکارهای مقابله با گرد و غبار ایفا می‌کند. همچنین ایجاد مرکز مطالعات هوا و اقلیم کشور در قم به تقویت تحقیقات و بررسی‌های علمی درباره تغییرات اقلیمی و اثرات گرد و غبار در ایران کمک خواهد کرد.

لایقی با تأکید بر اهمیت توسعه سامانه‌های پایش و هشدار سریع، افزود: راه‌اندازی سامانه‌های پیش‌بینی گرد و غبار، نقش مهمی در کاهش خسارت‌های این پدیده و ارائه هشدارهای دقیق‌تر به مردم و دستگاه‌های اجرایی دارد.

لزوم توسعه سامانه‌های هشدار سریع

معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور تأکید کرد که افزایش وقوع گرد و غبار در سال‌های آینده، ضرورت استفاده از سامانه‌های پیشرفته هشدار سریع را بیش از پیش ضروری کرده است.

وی گفت: در کنار اقدام های پیشگیرانه، باید از فناوری‌های نوین برای پایش و هشدار سریع استفاده کنیم تا میزان خسارت‌های اقتصادی و زیست‌محیطی کاهش یابد.

لایقی در پایان بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های نظارتی و بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن، به‌ویژه هوش مصنوعی، در مدیریت بحران گرد و غبار تأکید کرد.

وخامت اوضاع دریاچه نمک، تهدید جدی برای کشور است

دبیر علمی همایش ملی تبیین راهبردهای اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار نیز با اشاره به نقش حیاتی این دریاچه در حفظ تعادل زیست‌محیطی فلات مرکزی ایران تأکید کرد: خشک شدن تالاب‌ها و ناپایداری منابع آب و خاک، جلوه‌ای آشکار از تغییرات آب و هوایی و مداخله در طبیعت است که پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه دارد.

مسعود ترابی با بیان اینکه پدیده گرد و غبار یکی از مهم‌ترین تبعات این تغییرات است، گفت: این پدیده نه‌تنها اکوسیستم را دچار اختلال کرده، بلکه بر تنوع زیستی و کیفیت زندگی جوامع انسانی نیز تأثیر منفی گذاشته است. دریاچه نمک که در مجاورت محل سکونت ۲۰ درصد جمعیت کشور قرار دارد، نقشی اساسی در تثبیت شرایط اقلیمی این منطقه ایفا می‌کند و هرگونه وخامت بیشتر در وضعیت آن، مشکلات گسترده‌ای برای کشور به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: ایجاد پایداری برای اکوسیستم دریاچه نمک، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، چرا که این دریاچه همچون سرطانی خاموش در حال گسترش مشکلات زیست‌محیطی است و در صورت بی‌توجهی، پیامدهای آن غیرقابل کنترل خواهد شد. توسعه پایدار در بخش‌های آب، کشاورزی، اقتصاد و محیط‌زیست از جمله نیازهای اساسی برای حفظ این اکوسیستم در معرض خطر است.

دبیر علمی همایش ملی تبیین راهبردهای اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار در ادامه به میزان استقبال پژوهشگران از این رویداد علمی اشاره کرد و گفت: در مجموع ۲۰۲ مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شد که پس از ارزیابی، ۱۳۰ عنوان مقاله مورد پذیرش قرار گرفت. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت مساله دریاچه نمک در میان جامعه علمی کشور و ضرورت توجه بیشتر به این بحران زیست‌محیطی است.