به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبرقم (قم‌نا) به نقل از خبرگزاری ایرنا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن مهاجرنیا در چهاردهمین جلسه کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه طلوع مهر قم با تبیین ریشه‌های قرآنی و اخلاق‌محور همبستگی اجتماعی اظهار کرد: در منظومه معرفتی اسلام، اخلاق مقدم بر عقل و شرع است و ریشه در نهاد وجودی انسان دارد.

وی افزود: بخشی از اخلاق دارای پایه‌های عقلی و شرعی نیز است، اما اساس آن در فطرت نهاده شده است.

مدرس فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه اخلاق را مهم‌ترین بستر تحقق وفاق دانست و بیان کرد: پیش از آنکه عقل یا شرع انسان را به اتحاد و همدلی دعوت کند، این فطرت انسانی و اخلاق دینی است که او را به همزیستی، کمک متقابل و یاری دیگران فرا می‌خواند، این مفهوم ریشه در فطرت انسان دارد، پیش از آنکه به صورت قانون، قرارداد یا سیاست مطرح شود.

مهاجرنیا همچنین سه مکتب فلسفی اجتماعی درباره رابطه فرد و جامعه را مورد بررسی قرار داد و گفت: غرب مبتنی بر اصالت فرد است، جایی که اصالت با فرد است و جامعه صرفا مجموعه‌ای قراردادی از افراد تلقی می‌شود، وفاق جایگاهی ندارد و منافع فردی بر هرچیز اولویت دارد.

وی اضافه کرد: دیدگاه مارکسیستی نیز مبتنی بر اصالت جمع است، جایی که اصالت با جامعه است و فرد در دل جمع حل می‌شود.

وی با ذکر این نکته که دیدگاه اسلامی، نگاهی نظام‌گرا دارد و فرد و جامعه از اصالت برخوردار است گفت: انسان مسئول و صاحب اراده است و جامعه نیز شخصیت حقوقی دارد.

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر با تاکید بر نقش محوری اخلاق در انسجام اجتماعی خاطرنشان کرد: وفاق ملی پیش از آنکه بر پایه عقل، شریعت، قانون یا سیاست بنا شود، بر فطرت و اخلاق انسانی استوار است، در حقیقت وفاق از اخلاق آغاز می‌شود.

وی در ادامه افزود: وفاق بدون انفاق، دروغ است، اگر کسی می‌گوید به دنبال وحدت و برادری است اما همسایه‌اش از فقر رنج می‌برد و بی‌تفاوت است، اهل وفاق نیست.

مهاجرنیا همچنین اصطلاح طلاق سیاسی را مورد توجه قرار داد و گفت: در شرایطی که جناح‌های سیاسی به‌جای تعامل، به حذف یکدیگر می‌پردازند، یعنی ما دچار طلاق سیاسی شده‌ایم، یک جناح که سر کار می‌آید، جناح مقابل را حذف می‌کند، در چنین جامعه‌ای هرگز وفاق واقعی شکل نمی‌گیرد.

این مدرس دانشگاه افزود: وفاق یعنی پذیرفتن دیگران، نه حذف آنان. حکومت اسلامی باید بر محور وحدت و مشارکت همه اقشار استوار باشد، نه بر انحصارگرایی، حذف نیمی از جامعه، مردم‌سالاری نیست، بلکه گروه‌سالاری است.

وی تصریح کرد: وفاق ملی نه یک طرح حکومتی، بلکه فرآیندی اخلاقی، مردمی و قرآنی است.

مهاجرنیا یادآور شد: طبق الگوی پیامبر اسلام(ص)، مهربانی، گذشت، ایثار، ادب در گفتار، حمایت از نیازمندان، و هم‌زیستی محترمانه، ابزارهای واقعی انسجام اجتماعی‌اند که در گام دوم انقلاب، این ارزش‌ها می‌توانند ریل‌گذار تمدن نوین اسلامی باشند.