خبرگزاری فارس از قم_مهدی حاجیلو: پروژه عمرانی قطار شهری قم در سال ۱۳۸۹ با برگزاری مناقصه ۸۶۰ میلیارد تومانی آغاز شد؛ پروژه‌ای که بعد از گذشت ۱۳ سال همچنان به بهره‌برداری نرسیده است. شهردار وقت قم سال ۱۳۹۵ در بازدید از پروژه‌های شهری قم در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود فاز نخست مترو سال آینده افتتاح خواهد شد.

سریال افتتاح مترو قم هر سال تمدید می‌شود و مسئولین شهری ابتدای هرسال وعده بهره‌برداری از مترو تا پایان سال را به مردم قم می‌دهند. بررسی‌های خبرنگار فارس نشان دهنده این است که فاز اول قطار شهری قم با ۴ ایستگاه آماده بهره‌برداری است اما نبود واگن باعث شده این پروژه همچنان در انتظار افتتاح باشد.

اما در روزهای اخیر بحث مترو دوباره جنجال به پا کرده و شهرداری قم در تلاش است ۴ واگن از مشهد دریافت کند تا تست گرم این پروژه بعد از گذشت سال‌ها آغاز شود.

عدم آماده‌سازی این پروژه بعد از گذشت ۱۳ سال باعث شده ابهاماتی درخصوص قطار شهری قم مطرح شود که بر این اساس، برخی از اعضای شورای شهر به‌دنبال تحقیق و تفحص درباره آن هستند. هفته گذشته مسئله تحقیق و تفحص پروژه مترو قم در جلسه علنی شورای اسلامی شهر قم از سوی ۶ نفر پیشنهاد شد اما در پایان این پیشنهاد با ۶ رای موافق، ۷ رای ممتنع و یک رای مخالف رد شد.

برای روشن شدن ابعاد مختلف و ابهامات پروژه قطار شهری خبرگزاری فارس باتوجه به رسالت خود تصمیم گرفت درگزارشی به این مسئله بپردازد که در ادامه می‌خوانید؛

سیدمرتضی سقائیان‌نژاد شهردار قم درخصوص وضعیت و سرنوشت دستگاه حفار TBM که از قم به اصفهان منتقل شد، اظهار داشت: دستگاه مکانیزه حفاری جزئی از اموال پیمانکار است و اگر قرار بود در مالکیت شهرداری به‌عنوان کارفرمای پروژه باشد باید ۶ میلیون یورو به پیمانکار پرداخت می‌کردیم تا از آن دستگاه در دیگر پروژه‌ها و یا خطوط دیگر مترو استفاده می‌شد.

وی وضعیت نامشخص خط B مترو قم را یادآور شد و ادامه داد: زمانی که کار دستگاه حفاری (TBM) در خط یک مترو قم تمام شد برای ادامه فعالیت این دستگاه باید تصمیم گرفته می‌شد که با توجه به نظر شرکت هلن کنشت در خصوص عمر مفید ۱۵ هزار کیلومتری دستگاه و استهلاک آن در پروژه‌های بعدی و همچنین وضعیت اجرای خط B مترو، در حال امکان‌سنجی و مطالعات بود و امکان ماندن این دستگاه در قم نبود.

سقائیان‌نژاد پاسخ به درخواست قرارگاه خاتم‌الانبیا جهت اتمام کار دستگاه حفار را کاملا قانونی دانست و گفت: دستگاه حفاری جزو دارائی‌های شهرداری نبوده که بابت آن از شورای شهر مجوز اخذ شود و علاوه بر آن آنچه به آن پرداخته نشده است، قید “با رعایت ضوابط قرارداد فی‌مابین” در درخواست پیمانکار پروژه است و جدای از این موضوع بحث نگهداری دستگاه تا زمان امکان آغاز عملیات اجرایی خط B و فرسایش آن در میان بود.

شهردار قم ابراز کرد: مترو قم در ابتدای راه به دلیل تأمین و خرید دستگاه مکانیزه حفاری با دو سال تأخیر مواجه شده بود اما بعد از ورود TBM با این مشکلات اجرایی و هزینه‌های بالا روبه‌رو شد که نخستین اقدام در این زمینه تغییر قرارداد بود.

وی به لزوم تسریع در انجام تست گرم فاز نخست خط یک مترو قم اشاره کرد و گفت: طبق بررسی‌های انجام‌شده در حال حاضر قطار شهری مشهد هشت رام قطار در انبار خود دارد که درخواست شده تا سه رام را به قم امانت دهند تا تست گرم پروژه انجام شود.

اما در ادامه حسین صابری امروز در گفتگو با خبرنگار فارس در قم، نسبت به ادعاهای شهردار قم اظهار داشت: مترو قم امروز بعد از گذشت یک دهه تبدیل به مطالبه عمومی گردیده است و نمی‌توان حقیقت را انکار کرد. ما که حافظ و حامی حقوق شهروندان عزیز قمی هستیم، نمی‌توانیم مطالبه آن‌ها را نادیده بگیریم. باتوجه به طولانی شدن این پروژه، شش نفر از اعضای شورا تصمیم گرفتیم تحقیق و تفحص از این پروژه که در قانون پیش‌بینی شده است را پیگیری کنیم.

وی در ادامه تصریح کرد: هفته گذشته این موضوع در صحن علنی شورای اسلامی شهر با حضور همه اعضا به رای گذاشته شد که متاسفانه با ۶ رای موافق، ۶ رای ممتنع و یک رای مخالف تایید نگردید. بعد از این ماجرا متاسفانه مطالبی از سوی شهردار و سایر دوستان مطرح شده است که لازم می‌دانم نسبت به آن‌ها توضیحاتی ارائه دهم.

صابری خاطرنشان کرد: در ابتدا باید گفت که هدف از تحقیق و تفحص، حل مشکلات پروژه بود که اگر مسئله‌ای مانع بهره‌برداری از مترو شده، بتوانیم با همکاری کلیه اعضای شورا به حل آن کمک کنیم؛ وگرنه به دنبال مچ‌گیری یا اثبات تخلف نبوده‌ایم.

وی اشاره کرد: قرارگاه خاتم‌الانبیا به‌عنوان پیمانکار قطار شهری، طی این سال‌ها در شهر‌هایی چون تهران، مشهد، شیراز و … فعالیت کرده و غالب آن پروژه‌ها در مدت زمان بسیار کمتری نسبت به مترو قم به بهره‌برداری رسیده‌اند. پس روشن می‌شود که دوستان ما در قرارگاه خاتم‌الانبیا توانایی این که کار خود را به درستی انجام بدهند داشته‌اند و مشکل از سوی آن‌ها نیست.

عضو شورای اسلامی شهر قم تاکید کرد: براساس اسناد و مدارک، سال ۱۳۹۴ مبلغی بالغ‌بر ۳۳۰ میلیارد تومان به عنوان اوراق مشارکت از سوی دولت به حساب شهرداری قم جهت تکمیل پروژه مترو واریز شده است. این پول که باید قاعدتا در یک سال هزینه می‌شد طی ۴ سال هزینه شد و به‌دلیل تورم، بسیاری از ارزش آن از دست رفت. 

صابری عنوان کرد: مسئله‌ دیگر این است که در سال ۱۳۹۴ هر واگن قطار شهری با استانداردهای اروپایی حدود ۶ میلیارد تومان قیمت داشته است؛ اما امروز قیمت هر واگن قطار با استاندارد کشور چین به بیش از ۶۰ میلیارد تومان رسیده است. بحث ما این است که در آن زمان که با مبلغ اوراق مشارکت می‌توانستیم با استانداردهای اروپا واگن تهیه کنیم چرا شهرداری قم اقدام به خرید نکرده است که امروز برای تست گرم با چند برابر قیمت از چین واگن بخریم و تا زمان آماده شدن واگن‌ها به شهرهای دیگر التماس کنیم که قطارهای خود را در اختیار ما قرار دهند؟

عضو شورای اسلامی شهر قم در ادامه درخصوص سرنوشت دستگاه حفار (TBM) گفت: یکی دیگر از ابهامات ما درخصوص دستگاه حفار است که شهردار قم باید نسبت به آن پاسخگو باشد. در اسناد و مدارک، ذکر شده که شهرداری حدود ۱۰ میلیون و ۳۰۷ هزار یورو برای خرید این دستگاه به پیمانکار پرداخت کرده است.

وی ادامه داد: بعد از به پایان رساندن حفاری خط A این دستگاه با درخواست پیمانکار و با تایید آقای سقائیان‌نژاد از قم به اصفهان منتقل شده است. ما به دنبال این هستیم در این حوزه شفاف‌سازی شود که شهردار با چه حقی و بر چه اساسی اجازه خروج دستگاه را داده است؟ شنیده‌ایم که بعضا مطرح می‌شود که شهرداری، مالک دستگاه نبوده است. اگر پیمانکار، مالک دستگاه بوده، برای انتقال دستگاه که نیازی به کسب اجازه از شهردار را نداشته است. اگر شهرداری مالک دستگاه نیست، در مورد اسنادی که پرداخت ۱۰ میلیون یورو به پیمانکار را بابت دستگاه تایید می‌کنند، چه توضیحی وجود دارد؟ و چرا این مبلغ باز پس گرفته نشده است؟

صابری اظهار کرد: سال ۱۳۹۵ آقای قاری قرآن، سرپرست وقت قطار شهری قم از مشاور پروژه در نامه‌ای سوال می‌کند که آیا نگه داشتن دستگاه حفاری به صلاح شهر است؟ مشاور پروژه نیز در نامه‌ای اعلام می‌کند که به‌دلایل مختلف پیشنهاد می‌گردد که دستگاه در قم حفظ شود.

وی افزود: حتی اگر ۱۰ میلیون یورو بابت دستگاه پرداخت نکرده بودیم، که کرده‌ایم، با پول‌های زیادی که آن زمان در حساب شهرداری بابت پروژه مترو راکد بود، باید طبق نظر مشاور مبلغ دستگاه کارکرده برابر با ۶ میلیون یورو را پرداخت می‌نمودیم و دستگاه را تملک می‌کردیم.

صابری عنوان داشت: شهروندان ما باید بدانند که در حال حاضر تامین دستگاه حفار علاوه بر دشواری زیاد، هزینه‌ای حدود یک هزار میلیارد تومانی دارد و با نبود دستگاه، تکمیل شبکۀ مترو قم با کندی پیش خواهد رفت.

وی در پایان گفت: همکارانی که ادعا دارند درخصوص این موارد قانع شده‌اند، اگر اسنادی دارند، لطفا ما موافقین تحقیق و تفحص از پروژه مترو قم را قانع کنند!

محمدرضا انگشت‌باف، مدیرعامل سازمان قطار شهری شهرداری قم درباره خرید واگن های مترو قم به خبرنگار فارس گفت: شهرداری در ابتدای قرارداد متولی تامین واگن نبوده و پیمانکار باید واگن را تهیه می‌کرد، بعد در اصلاحیه اول قرارداد این موضوع برعهده کارفرما قرار داده شد و از همان زمان هم شهرداری این موضوع را از مرجع وزارت کشور به عنوان متولی کار پیگیر بوده است.

وی همچنین تأکید کرد: بحث هزینه‌های مترو کاملا روشن است، شهرداری همواره از مترو طلب داشته و حتی برای پیشبرد کار از منابع داخلی برای این موضوع هزینه کرده است.

پایان پیام/۷۸۰۳۰